شخصیت های شفاف در مرز واقعیت و خیال / سفر از زبان مایکل وینترباتم
الکس گادفری
مترجم: وحیداله موسوی
مایکل وینترباتم در حال تدارک برای تدوین یک نسخه سینمایی 90 دقیقه‌ای از آن سفرنامه تلویزیونی و معروف آشپزی با شرکت کوگان و برایدن جهت پخش سینمایی آن در ایالات متحده است. اما آیا از این فیلم استقبال خواهند کرد؟
با هشت فیلم بلندی که مایکل وینترباتم در حال حاضر در دست تولید دارد، دشوار می‌توان تصور کرد که او چندان وقت آزادی داشته باشد. او در واحد تدوین شرکت تولیدی خود با عنوان کلرک ان ول، اکنون «در حال زیر و رو کردن مصالح» تریشنا، اقتباسی از تس دوربویل است که او بتازگی به همراه فریدا پینتو و ریز احمد در هند فیلمبرداری کرده است. شگفت اینکه تریشنا بیستمین فیلم او در طی 16 سال کارگردانی فیلم است. اما آن فیلمی که امروز درباره‌اش حرف می‌‌زنند فیلم دیگری است- سفر فیلمی داستانی و بلند از دل آن سریال کمدی که زمستان گذشته از شبکه بی‌بی‌سی 2 پخش شد و قرار است در 10 ژوئن در ایالات متحده بر پرده برود.
در فیلم سفر استیو کوگان و راب برایدن از طرف آبزرور عازم ماموریت در رستوران‌ها می‌شوند، آن‌ها با اتومبیل به حوالی شمال انگلستان می‌روند و طی این سفر خوراکی‌های گوناگونی می‌خورند، با یکدیگر یکی به دو می‌کنند، تامل می کنند و ادای آدم‌های بسیاری را در می‌آورند. در این فیلم به مقوله‌هایی مانند هویت، بلندپروازی، موفقیت و شکست پرداخته می‌شود و به یمن این دو نفر که (از طریق بداهه‌پردازی گفت‌و‌گو) واریاسیون‌هایی از شخصیت‌های مبالغه شده خود را به نمایش می‌گذارند با یک لایه اضافی و باورنکردنی تاثیرگذار مواجه می‌شویم.
با وجود چنان چیزهایی شاید تدوین مجدد آن برای پخش در سینماهای ایالات متحده تصمیم عجیبی بنظر برسد. بیرون از بی‌بی‌سی در فضای آمریکا، برایدن برای مردم ایالات متحده ناشناخته است در حالی‌که کوگان بیشتر برای ایفای نقش‌هایی بیادماندنی در رعد وبرق استوایی و شب در موزه معروف است. (در واقع کوگان بدلیل عدم توفیق اساسی در هالیوود مدام در فیلم سفر رنجش خود را بیان می‌کند.)
اما وینترباتم می‌گوید که می‌خواسته از همان ابتدا به ساکن نسخه‌ای آمریکایی بسازد، به امید ساختن نسخه‌ای 100 دقیقه‌ای (یک ساعت کوتاه‌تر از هر قسمت سریال) حتی اگر مخاطبان ندانند هنرپیشه‌ها کیستند. وینترباتم می‌گوید «شخصیت‌های استیو و راب در داستان آنچنان شفاف‌اند که حتی اگر شما ندانید که آن‌ها واقعی‌اند یا خیالی، باز هم خواهید دانست که آن‌ها قرار است که باشند. «عجیب اینکه ما فیلم را به بسیاری از کشورهای اروپایی فروختیم، جاهایی که مشکلی از بابت اینکه استیو یا راب که هستند وجود ندارد اما گمان می‌کنم تمام آن ادا در آوردن‌ها تا حدودی بخاطر این مساله نادیده گرفته خواهد شد. برخی کشورها به دوبله آن پرداختند. واقعا نمی‌دانم تا چه اندازه چنین فیلمی جا خواهد افتاد.»
قطعا اشاراتی فرهنگی در این شو وجود دارد که بدون تردید بر سر راه نمایش‌های سینمایی در سطح بین المللی وجود دارد و وینترباتم می‌گوید که آن‌ها چیزهایی را حذف کردند که فکر می‌کردند در خارج از کشور کاربردی نداشته باشد. بنظر می‌رسد که یک یا دو مورد از دست‌شان در رفته است- آدم فکر می‌کند که مخاطبان آمریکایی که لطیفه‌های برایدن را در مورد لس داوسن ایفاگر نقش وودی آلن در آنی هال را می‌شنوند چه فکری خواهند کرد.
با این وجود فیلم تعداد چندان کثیری از هواداران آن شو را از دست نخواهد داد. یکی از حذفیات قابل توجه در فیلم آن صحنه نابجا و هولناک است که برایدن، با اینکه به عنوان یک شوهر با وفا و پدری خوب تصویر شده است، عملی نابجا انجام می‌دهد. این عمل سویه‌ای تاریک‌تر به شخصیت او می‌دهد و آن صحنه‌های شاد خانوادگی بین او و همسرش را لکه دار می‌کند. حذف این صحنه در تدوین جدید فیلم به گفته وینترباتم به علت نارضایی خود برایدن بوده است.
او می‌گوید: «اگر بخواهم با شما صادق باشم، درباره ماندن در آن سریال تلویزیونی اندکی دعوا و مرافعه وجود داشت، اول خیلی مشکل بود که راب را برای انجام آن راضی کنم. او چنان علاقه‌ای به این کار نداشت.» چرا؟ «چون دشوار است دشوار. کاملا مشخص بود که استیو و راب هر دو واریاسیون‌هایی تخیلی از خود را بازی می‌کنند اما نوعی همپوشانی بسیار خوب بین آن‌ها و کاراکترهایی که ایفا می‌کردند وجود داشت، در نتیجه هر دو آن‌ها نگران بودند که آیا مردم تمام آن اعمال و حرف‌ها را به خودِ واقعی آن‌ها نسبت خواهند داد یا خیر. راب اندکی دلشوره داشت که مبادا مردم تصویری اشتباه از او در ذهن‌شان نقش ببندد. یا شاید احساس می‌کرد که شخصیت او مانع از چنان چیزی می‌شود، مطمئن نیستم – اما برای چنان کاری خیلی دلشوره داشت و ما درباره این نکته حرف زدیم که آن را برای مدتی طولانی در آن مجموعه حفظ کنیم یا خیر. در نتیجه همین امر یکی از دلایلی بود که باعث شد چنان چیزی از نسخه فیلم کنار گذاشته شود.
بی‌بی‌سی نسبت به همکاری بیشتر ابراز تمایل کرده است اما علی‌رغم شهرت فیلم و لذتی که در جریان فیلمبرداری آن وجود داشته است، وینترباتم می‌گوید که چندان برای این کار مطمئن نیست. علاوه بر این، او کارهای انجام نداده دیگری نیز دارد. «داریم درباره آن حرف می‌زنیم. شاید بشود و شاید هم نه. مساله این است که به این نکته فکر کنیم که آن‌ها تاکنون چه اداهایی درنیاورده‌اند، اداهایی که تکراری و خسته کننده نشده باشد.» و با این جمله به واحد تدوین بر می‌گردد.
منبع: گاردین
روزنامه شرق، شماره 1270، 24/03/1390، صفحه 14، سینمای جهان
